Blog
Ondanks dat mijn blogs over het algemeen zeker niet slecht gelezen worden, krijg ik met name nog steeds veel reacties van mensen op de twee eerdere blogs getiteld “Het sollicitatiegesprek: Houd op met praten!”. Mensen blijken hier veel inspiratie uit te halen en het heeft tot nadenken aangezet. Mooi! Nu tijd voor een vervolg gericht op de voorbereiding van een sollicitatiegesprek. Ook ditmaal een blog in twee delen. Dit deel is gericht op de werknemer en het volgende deel op de werkgever.
Voorbereiding
Nog steeds zie ik mensen nagenoeg onvoorbereid aan een sollicitatiegesprek beginnen. Zoals ik in mijn eerdergenoemde blog over het sollicitatiegesprek ook al stelde kun je je heel gemakkelijk inhoudelijk voorbereiden op een gesprek door je goed in te lezen in de functie en de organisatie. Zo kun je een groot deel van de vragen die gesteld gaan worden al voor zijn. In ‘Het sollicitatiegesprek: Houd op met praten!’ deel 1 vertelde ik hier meer over. Stel jezelf doelen voor het gesprek: Welke informatie kom je halen en wat kom je brengen?
Schrijven is interesse
Ik geef altijd de tip om pen en papier mee te nemen naar een sollicitatiegesprek. Leg het papier vervolgens open en zichtbaar op tafel met de pen erop zodat je direct kunt starten met schrijven. Je geeft daarmee een non-verbale uiting van interesse. Je geeft aan dat je bereid bent om naar de ander te gaan luisteren, dat je geïnteresseerd bent in wat de ander gaat vertellen en zelfs dusdanig geïnteresseerd bent dat je het op wilt gaan schrijven.
Drie goede vragen
Een andere ‘must do’ in je voorbereiding is dat je minimaal drie goede vragen op papier voorbereid. Het dwingt jou om na te denken over het gesprek en te achterhalen welke informatie voor jou van waarde is om op te halen. Indien de opdrachtgever je vraagt of jij nog vragen hebt, dan kun je bovendien op dat moment jouw vragen stellen of aangeven dat de door jouw voorbereide vragen reeds zijn beantwoord. Hiermee geef je dus aan interesse getoond te hebben en voorbereid te zijn. Let op: schrijf de drie vragen op het papier dat je toch al voor je gaat leggen tijdens het gesprek. Dan toon je niet alleen aan dat je bereid bent om te gaan luisteren, maar dat jij je zelfs (zichtbaar) al goed hebt voorbereid op het gesprek. Er is niets op tegen om ook een aantal punten op papier te schrijven die jij minimaal wilt zeggen in het gesprek. Wel zo handig; kun je ook niets vergeten en het staat professioneel als je die aan het eind van het gesprek afvinkt.
Ik zie overigens ook sollicitanten die een aantal vragen op een uitgeprint papier bij zich hebben. Bij mij roept dat toch de twijfel op of er niet een aantal standaard vragen zijn uitgeprint. Geschreven vragen kunnen uiteraard ook standaard zijn, maar je hebt in ieder geval de moeite genomen om ze op te schrijven. Dit is een mooi voorbeeld van het beïnvloeden van beeldvorming en onthoud dat een sollicitatiegesprek ook veel met wederzijdse perceptie te maken heeft. Uiteraard altijd ten goede.
Ik heb geen zwakke punten…
Afgelopen week vroeg een relatie naar de waarde van het maken van een pitch over jezelf. Een pitch is een korte enthousiasmerende tekst die je liefst binnen een minuut kunt uitspreken en die moet weergeven wie je bent, wat jou uniek maakt en waarom de ander iets met/van jou moet willen. Ik ben er niet van overtuigd dat de pitch altijd het passende middel is. Ik ben er echter wel van overtuigd dat het maken van een pitch je dwingt om over jezelf na te denken. En dat is altijd goed om te doen als voorbereiding op een gesprek. Over jezelf nadenken begint o.a. bij sterke en zwakke punten. Nog steeds wordt hier vaak naar gevraagd en wat mij betreft terecht. Het zegt namelijk iets over a) of je eerlijk en open durft te zijn over jezelf en b) over je zelfreflecterend vermogen. Vooral die laatste is van belang. Dat zegt mij als werkgever namelijk of jij in staat bent te leren. Ik maak regelmatig mee dat een sollicitant in één adem vijf sterke punten uitspuugt en er vervolgens met pijn en moeite één zwak punt uitperst. Wat zegt mij dat o.a.?
Als jij niet de moeite hebt genomen om over jezelf na te denken, dan zal je ook niet snel (h)erkennen dat je een fout hebt gemaakt. De kans is dan groot dat je die vaker gaat maken en je daar niet bewust van gaat zijn.
Of nog erger; je weigert te erkennen dat je fouten maakt. Dan leer je niet en zal jij je moeilijk verder ontwikkelen.
Verder zeg je met zo’n antwoord dat je niet goed bent voorbereid en het gesprek blijkbaar niet erg serieus neemt.
Van de andere kant en vooral praktisch bezien: Een sollicitatiegesprek is een soort verkoopgesprek. Het product ben jij. Hoe kun je het product verkopen als je niet alle eigenschappen ervan kent…?!
JKaenes vdaen VGlrioeott?!
Je bent te gast bij de werkgever voor een gesprek. Hoe voorkom je nou dat je bij het handen schudden tegelijk je naam zegt en geen van beiden hoort wat de ander zegt? Heel simpel: de gastheer mag altijd eerst. Geef de ander een hand en wacht (je letterlijk stil houden!) tot de ander zijn/haar naam heeft genoemd. Niet meer en niet minder; zo hoort het. En werkt dat? Jazeker. Mensen houden niet van stiltes en zolang jij je stil houdt, gaat de ander vanzelf praten. Sneller dan je verwacht en succes gegarandeerd!
Tutoyeren of vousvoyeren?
Ondanks dat het niet vaak meer speelt is het toch goed om nog even te kijken hoe het ook alweer zit met tutoyeren of vousvoyeren (jij- of u-zeggen)? In principe is het altijd ‘ud‘ tenzij de gastheer/vrouw aangeeft dat het goed is om te tutoyeren. Ik merk echter dat deze etiquette regels tegenwoordig niet meer strak gehanteerd worden en dat leidt eerder tot twijfel of ongemakkelijke situaties. Mijn oplossing? Ik schat de situatie in. Als mijn gastheer/vrouw vousvoyeert, dan doe ik dat ook. Het is dan aan hem/haar om aan te geven dat we mogen tutoyeren. Als ik denk dat tutoyeren prima zal zijn, dan vraag ik of dat zo is (Mag ik tutoyeren?) en in de meeste gevallen is dat prima Je hebt het echter wel gevraagd en daarmee laten zien dat je weet hoe het hoort.
The Basics
Verder ter voorbereiding nog twee tips die zo basic zijn dat ze een vanzelfsprekendheid voor je moeten zijn. Desalniettemin zijn ook dit belangrijke tips dus houd ze in het vizier!
Zorg er ten eerste voor dat je passend gekleed bent. Uiteraard is ‘passend’ afhankelijk van het soort functie waarvoor je solliciteert en bij wat voor soort bedrijf. Mijn stelling is echter in alle gevallen dat ‘down-dressen’ makkelijker is dan ‘up-dressen’. Oftewel: Je kunt makkelijker je jasje uitdoen dan hem ter plekke aantrekken. Maak vooraf een inschatting wat je aan zult trekken en zorg er daarbij voor dat je dus liever iets ‘overdressed’ bent. Als je flink overdressed bent, dan kun je er een ijsbrekende opmerking van maken: “Zo, kijk mij te netjes gekleed zijn”.
Ten tweede: zorg dat je op tijd bent. Tien minuten te vroeg is te vroeg. Vijf minuten te vroeg is op tijd. Als je te vroeg bent, wacht dan om de hoek of in je auto. Te laat is altijd te laat. Je moet tenslotte altijd ruim op tijd weg gaan, maar onvoorziene omstandigheden kunnen een keer voor komen. Mocht je om welke reden dan ook vermoeden dat je te laat gaat komen, bel dan ruim van tevoren om dit door te geven. Dat niet doen is gelijk aan starten met -1!
Inspirerende groet,
Bart M. Diepenbroek