Blog

Wijze lessen van Chef Kwispel: Les 5

Tijdens mijn ochtendrondje met Loesje zag ik dat ze zo ongeveer alles wat op de stoep ligt aandacht geeft, behalve kauwgom. Dit terwijl haar fascinatie, zeg maar obsessie, voor kauwgom de basis vormde voor de blog ‘Les 3’. Het heeft nu echter haar interesse niet meer. Ze is er blijkbaar overheen gegroeid. Ze is nu iets meer dan één jaar en in die volgende fase doet ze dus andere dingen. En weer ontstond er in mijn brein een parallel naar ons mensen.

Weinig zaken zijn een vaststaand feit in het leven. Omstandigheden veranderen. Wij veranderen, groeien, ontwikkelen. Relaties veranderen. In bijna alles zit beweging. En toch kunnen we soms vastzitten in patronen. En dat terwijl ook die patronen in dezelfde veranderende omgeving zitten. Hoe dat dan komt? Door onze eigen belemmerende overtuigingen.

Privé

Als ouder kan ik me soms ergeren aan de onhandigheid of zelfs onnozelheid van de kinderen. Ik heb drie tienermeiden en als gestructureerde regelaar (ken uzelf…) irriteer ik me soms aan de ondoordachtheid waarmee ze dingen doen. In mijn beleving vaak een kwestie van gebrek aan logisch nadenken. Mijn belemmerende overtuiging is soms dat ik die ondoordachtheid als een vaststaand feit zie, terwijl die meiden me vaak genoeg verrassen door zaken ineens wel of anders te doen. Waarom? Omdat ze zich ontwikkelen. De hele dag door. Wat ze vandaag niet kunnen, kunnen ze morgen mogelijk wel. En die ontdekkingstocht is leuk, spannend en verrassend.

Zakelijk

Ik begeleid veel bedrijven bij personele en wervingsvraagstukken. Ook daarbij kom ik veel belemmerende overtuigingen tegen. Iemand gedraagt zich op een bepaalde manier, dus is hij zo. Iemand heeft een bepaalde ervaring, dus dat is wat hij kan. Enzovoort. Terwijl dit allemaal aannames en percepties zijn en in dit geval zeker ook belemmerende overtuigingen.

Gedrag

Gedrag is meestal een slechte graadmeter. Gedrag kan natuurlijk zijn, maar ook aangepast of aangeleerd. De setting waarin jij je verkeerd en de mensen om je heen beïnvloeden sterk hoe jij je opstelt en gedraagt. Mensen passen zich aan aan de omgeving. Bij je ouders gedraag jij je net iets anders dan bij je vrienden. En op je werk pas jij je ook aan. Maar welke ‘versie’ van jou is de werkelijk jou?! En wat is de waarde van het oordeel van anderen over jou in die verschillende settings dan?

Ervaring

Dat je bepaalde ervaring hebt opgedaan, zegt niets over de kwaliteit van de output. Bovendien zegt het niets over wat de ervaring met je deed. Wellicht loop je er wel compleet op leeg. Ik ken genoeg mensen die al heel lang iets doen, waar ze totaal niet gelukkig van worden. Er zijn dus genoeg zaken waar iemand geen ervaring mee heeft, maar vanuit zijn natuur wel heel goed in ontwikkelbaar zou zijn en waar diegene heel veel energie van zou krijgen. Dat laatste vind ik belangrijker dan het wel of niet hebben van een bepaalde ervaring. Die ervaring kun je gewoon opdoen, maar je persoonlijkheid en natuur hebben een constante in zich.

Leeftijd

Veel mensen hebben bij vacatures de neiging om op zoek te gaan naar iemand tussen de 30 en 40 met minimaal 10 jaar relevante ervaring. Dit terwijl die leeftijd niets zegt over de dynamiek van een persoon en de ervaring… zie bovenstaand. Ik maak graag onderscheid tussen persoonsleeftijd en geboorteleeftijd. Ik ken mensen van 30 die wat mij betreft tussen 6 plankjes leven. Ik ken ook mensen van 60+ die zoveel energie hebben, dat je ze bijna niet bij kunt houden. Persoonsleeftijd is daarmee veel bepalender voor wat je binnenhaalt, dan geboorteleeftijd wat mij betreft.

Opleiding

Ook opleiding is zo’n mooie belemmerende overtuiging. Het denken in waarden van een papiertje (diploma) kom ik vaak tegen. In basis zegt een diploma dat je in staat bent geweest op het juiste moment de juiste kennis vast te houden en te reproduceren. Je hebt je examen gehaald. Het zegt echter weinig over het werkelijk doorgronden van de stof en het zegt ook niets over de toepassing van het geleerde. De niet-wetenschappelijke term die wij daarvoor graag gebruiken is ‘snapsnelheid’. Ik ken post-academisch geschoolde professionals die niet heel snugger zijn. Ik ken ‘school drop-outs’ die ontzettend slim zijn en een zeer hoog conceptueel en praktisch denkkader hebben.

Geen waarheid

Het is verleidelijk en makkelijk om op basis van wat je ziet direct een oordeel te vormen en daarin te blijven hangen. Een belemmerende overtuiging ontzegt je echter het plezier van de verwondering. Het ontdekken dat iets toch heel anders in elkaar steekt, dan jij dacht. Het loslaten van belemmerende overtuigingen gaat soms vanzelf doordat jij verandert en daarmee jouw kijk op de omgeving en de mensen om je heen. Soms is het loslaten lastig doordat de omgeving en de mensen veranderen, maar jij nog niet.

Tip!

In gesprekken met anderen heb ik me lang geleden aangeleerd dat oordelen die in mij ontstaan moeten leiden tot vragen. En die vragen zijn bedoeld om te toetsen of mijn oordeel klopt, óf dat het gaat om een belemmerende overtuiging. Zo geef ik mezelf de gelegenheid om te leren en anders te kijken. En dat levert de mooiste ontdekkingen op. Ik kan je leren om op een andere manier te kijken. Bel/mail me gerust. Van belemmerende overtuiging naar onverwachte verwondering. Hoe mooi!

Inspirerende groet,
Bart M. Diepenbroek & Loesje